Opór obwodowy i ciśnienie w saunie

Zmiany naczyniowego oporu obwodowego i ciśnienia tętniczego krwi

W procesie adaptacji układu krążenia do warunków panujących w saunie największe znaczenie mają: wzrost HR i zmniejszenie oporu obwodowego. Większość autorów wykazała, że w trakcie pobytu w saunie występuje zmniejszenie obwodowego oporu naczyniowego. Eisalo stwierdził, że zmniejszenie to podczas kąpieli w saunie wynosi 42%.

Wpływ sauny na ciśnienie tętnicze krwi (BP – ang. blood pressure) jest różnie opisywany w publikacjach naukowych, a jego ocena zależy od metody pomiaru, typu sauny, czasu trwania ekspozycji, wywoływania „efektu parowania” i adaptacji osób korzystających z sauny do wysokiej temperatury. Badania, w których do oceny BP używano manometru rtęciowego pokazały różne rezultaty: niewielki wzrost, brak zmian, zmniejszenie ciśnienia skurczowego krwi, a także obniżenie ciśnienia rozkurczowego o różnym natężeniu.

W saunie fińskiej, w której panuje mała wilgotność (5-10%), zmiany hemodynamiczne, takie jak: obniżenie BP i oporu naczyniowego, są znaczniejsze. Zwiększona wilgotność powietrza, którą uzyskuje się przez polewanie wodą rozgrzanych kamieni powoduje przejściowy, nieznaczny (3-15 mmHg) wzrost ciśnienia skurczowego krwi. Wśród pacjentów poddanych regularnie przez dwa tygodnie działaniu sauny na podczerwień, Imamura i Kihara wykazali niewielkie, lecz statystycznie znamienne obniżenie BP. Utrzymanie BP na stałym poziomie może stanowić problem, jeżeli osoby korzystają z sauny w pozycji siedzącej, w której termiczne rozszerzenie naczyń obwodowych w kończynach dolnych oraz brak aktywności pompy mięśniowej utrudniają odruchowy skurcz kompensujący i wpływają na zmniejszenie powrotu żylnego.

Jeżeli ekspozycja organizmu na wysoką temperaturę jest przedłużona, a osoba dodatkowo przyjmuje w saunie pozycję stojącą, BP może obniżyć się do wartości, która spowoduje omdlenie. Ryzyko dużego spadku ciśnienia jest największe wśród osób starszych z zaburzeniami regulacji ciśnienia krwi oraz pacjentów z nadciśnieniem, przyjmujących leki hipotensyjne. Osoby z niskim BP lub z zaburzeniami ortostatycznymi w trakcie kąpieli w saunie mogą odczuwać bóle i zawroty głowy oraz ogólne osłabienie.

Zmiany hemodynamiczne jakie zachodzą pod wpływem sauny w grupie pacjentów z nadciśnieniem mają podobny kierunek jak u osób zdrowych. Winterfeld i wsp. badali wpływ regularnych kąpieli w saunie na BP i stwierdzili, że korzystanie z sauny dwa razy w tygodniu przez okres trzech miesięcy u 46 pacjentów z nadciśnieniem spowodowało obniżenie BP średnio z 166/101 do 143/92 mmHg. W innym badaniu, prowadzonym w podobnych warunkach, u 180 pacjentów ciśnienie zmalało średnio zwartości 162/110 do 139/92.